مطالعۀ این گفت وگو برای ناظران سیاسی افغانستان ضروری است.
پاکستان هزاران آدمکش را به منظور تارومار کردن عناصر «ضدپاکستانی» درداخل افغانستان اعزام می کند. طالبان پاکستانی اگر «ضدپاکستان» هستند، چه گونه بدون خلل وراحت مرز ها را عبور کرده وارد افغانستان می شود؟
به گزارش فارس در اسلام‌آباد، چند تن از کارشناسان پاکستانی با حضور در برنامه "در گفت‌وگو"ی شبکه خبری "دنیا نیوز" پاکستان به تحلیل موضوع بازگشایی مسیر تدارکاتی ناتو در پاکستان و بررسی منافع پاکستان از این موضوع پرداختند.
مهمانان این برنامه "شاه محمود قریشی" وزیر سابق خارجه سابق پاکستان و عضو کنونی "حزب تحریک انصاف"، ژنرال "حمید گل" فرمانده سابق سازمان "ISI" و عضو کنونی "کنفرانس دفاعی پاکستان" و "حاجی عدیل" عضو ارشد حزب "عوامی‌ملی" هستند.
متن کامل این نشست بدین شرح است:
مقدمه: نظام سیاسی در پاکستان متزلزل است و ادعای تغییر در نظام کشور به شعار هر حزب سیاسی تبدیل شده است. دکتر "فاروق ستار" معاون "حزب متحده قومی مومنت" معتقد است که این حزب توانایی ایجاد تغییرات مثبت در پاکستان را دارد. "حزب تحریک انصاف" نیز عنوان می‌کند سونامی این حزب به پشتوانه مردم، کشور را تغییر خواهد داد و اعضای این حزب معتقدند که احزاب سیاسی سنتی پاکستان دیگر قادر به حل مشکلات مردم نیستند.
احزاب متحد دولت و حزب "مسلم لیگ شاخه نواز شریف" احزاب سنتی پاکستان را تشکیل می‌دهند، این در حالی است که مجلس نیز سعی دارد قوانین تازه‌ای را تصویب کند که قانون برکناری اعضای مجلس که دارای ملیت دوگانه هستند یکی از این قوانین است. حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف اعلام کرده است که علت تصویب این قانون، نجات برخی از شخصیت‌های سیاسی پاکستان بود، این در حالی است که حزب "عوامی ملی" عنوان می‌کند هرگز نباید اجازه دهیم افرادی با تابعیت دوگانه درباره سرنوشت پاکستان تصمیم گیرنده باشند. در این بین بازگشایی مسیر ناتو سبب اعتراض احزاب سیاسی و مذهبی پاکستان شد.
"هیلاری کلینتون" وزیر امور خارجه آمریکا در ملاقات با همتای پاکستانی خود، در "کنفرانس توکیو" اعلام کرد که واشنگتن به دنبال کمک بلا عوض به پاکستان نیست، بلکه خواهان گسترش تجارت با این کشور می‌باشد.
طبق خبر های رسیده از افغانستان، آمریکا به سرعت در حال آموزش ارتش این کشور است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که آمریکا به هند کمک می‌کند تا نفوذ خود را در افغانستان بیشتر کند.
بعد از بازگشایی مسیر ناتو، رفتار آمریکا با پاکستان چطور خواهد بود؟ آیا بازشدن مسیر ناتو باعث تهدید پاکستان از جانب افغانستان است؟ آیا بعد از بازگشایی مسیر ارسال تدارکات ناتو، پاکستان می‌تواند به مبارزه با تروریسم ادامه دهد؟
مجری: آقای شاه محمود قریشی! مجلس قرار بود درباره بازگشایی مسیر ناتو تصمیم بگیرد، به همین علت 14 شرط برای بازگشایی مسیر ناتو تعیین کرد اما عذر‌خواهی وزیر امور خارجه آمریکا باعث شد پاکستان به سرعت مسیر ناتو را باز کند. آیا مسیر ناتو با توجه به اینکه تمام درخواست‌های پاکستان پذیرفته شده باز شد یا خیر؟
شاه محمود قریشی: به طور قطع تمام درخواست‌های پاکستان پذیرفته نشده است. رأی مجلس اهمیتی برای دولت پاکستان نداشت، به همین علت مردم از شیوه "حزب مردم" ناامید شدند. ابتدا اینکه مجلس در بسته شدن مسیر ناتو نقشی نداشت و این دولت بود که این مسیر را بست و عنوان کرد مجلس درباره بازگشایی مجدد این مسیر تصمیم خواهد گرفت. قرار بود نحوه ارتباط با آمریکا را نیز مجلس مشخص کند و نحوه ارتباط با این کشور به صورت کتبی مشخص شود اما چنین اتفاقی نیفتاد.
اگر دولت مدعی است که نحوه ارتباط با آمریکا به صورت کتبی مشخص شده است، چرا دولتمردان این توافقات کتبی را به مجلس و مردم ارائه نمی‌دهند.
چرا واقعیت‌ها به مردم گفته نمی‌شود؟ وزیر امور خارجه پاکستان گزارش ناتو درباره حمله به پست‌های مرزی پاکستان را نپذیرفت و در نهایت گفت: می‌توان این موضوع را پذیرفت که هر 2 طرف مقصر بودند اما اینکه پاکستان در این حادثه مقصر بوده پذیرفتنی نیست. حال ما چه دلیل قانع کننده‌ای برای کنار آمدن با آمریکا داریم.
مجلس قطع حمله پهپادهای آمریکایی را به عنوان یکی از شرایط بازگشایی مسیر ناتو تعیین کرد اما در روز دوم باز شدن مسیر ناتو، حمله هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا از سر گرفته شد که 21 قربانی در بر داشت با توجه به این وضعیت به خوبی پی می‌بریم که رأی مجلس به چه میزان برای دولت اهمیت دارد.
ابتدا دولت اعلام کرده بود که برای عبور کامیون‌های ناتو از خاک پاکستان مالیات دریافت خواهد کرد اما در حال حاضر می‌بینیم که این کامیون‌ها بدون پرداخت هیچ وجهی در حال عبور از پاکستان هستند.
رفتار دوگانه دولت، مردم را نسبت به دولتمردان بی‌اعتماد کرده است.
مجری: آقای قریشی علت اینکه دولت به سرعت در برابر آمریکا تسلیم می‌شود چیست؟ آیا تهدید آمریکا به اندازه‌ای است که دولت چاره‌ای جز تسلیم شدن ندارد؟
شاه محمود قریشی: تهدید آمریکا به هر اندازه که خطرناک باشد، ما باید منافع خود را در نظر بگیریم. آمریکا منافع خود را در نظر می‌گیرد و هرگز مشکلات پاکستان را در نظر نخواهد گرفت.
علت اصلی تسلیم شدن پاکستان در برابر آمریکا این است که دولتمردان پست و مقام خود را در خطر می‌بینند، بنابراین برای حفظ قدرت منافع خودشان را فدای منافع کشور کرده و در برابر آمریکا تسلیم می‌شوند.
مجری: آقای ژنرال حمید گل آیا بعد از بازگشایی مسیر ناتو درخواست های پاکستان از جانب آمریکا پذیرفته می‌شود؟ "کنفرانس دفاعی پاکستان" بعد از باز شدن مسیر ناتو چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
ژنرال حمید گل: مردم پاکستان هنوز فرصت دارند تا خود را از آسیب‌های بازگشایی مسیر ناتو نجات دهند. ما هنوز می‌توانیم از استقرار پایگاه‌های دائمی آمریکا در افغانستان جلوگیری کنیم و اجاره ندهیم هند، نفوذ خود را در این کشور بیشتر کند.
موضوع فقط به بازگشایی مسیر ناتو محدود نمی‌شود، دولت در حل مشکلات مردم عاجز مانده و نتوانسته است اقدامی برای بهبود وضعیت مردم انجام دهد. تصمیم دولت برای بستن مسیر ناتو تصمیم درستی بود اما اگر دولت بتواند بازگشایی مسیر ناتو را رسمی کند، مردم پاکستان مجبورند دوباره بردگی آمریکا را تحمل کنند.
هدف کنفرانس دفاعی پاکستان فقط بستن مسیر تدارکاتی ناتو نیست بلکه ما در تلاش هستیم کشور را از قدرت‌های داخلی و خارجی نجات دهیم.
مجری: آقای حمید گل نظر شما درباره افزایش قدرت گروه‌های ضد پاکستانی در افغانستان چیست؟
ژنرال حمید گل: من فکر می‌کنم، راه‌های زیادی برای جلوگیری از افزایش قدرت گروه‌های مخالف پاکستان در افغانستان وجود دارد و ما مجبور نیستیم با اعزام گروه‌های مسلح و شبه نظامی جهت تضعیف این گروه‌ها اقدام کنیم زیرا ناکارآمد بودن این شیوه ثابت شده است.
مجری: آقای شاه محمود قریشی آیا درست است که جنگ افغانستان به جز از دست دادن بیش از 40 هزار پاکستانی دستاوردی برای پاکستان نداشته است؟
شاه محمود قریشی: شما از "آصف علی زرداری" رئیس‌جمهور فعلی پاکستان چه توقعی دارید؟ وی هدفی جز کسب رضایت آمریکا ندارد. دولت فعلی برای حفظ خود باید به هر قیمتی رضایت آمریکایی‌ها را جلب کند.
زمانی که "ریموند دیویس" جاسوس "سیا" در پاکستان دستگیر شد من به عنوان وزیر امور خارجه فشار زیادی را تحمل کردم با این وجود از مواضع خود عقب نشینی نکردم به همین علت بعد از مدتی برکنار شدم.
مردم و مجلس پاکستان مخالف بازگشایی مسیر ناتو هستند. موضوع باز شدن مسیر ارسال تدارکات ناتو سرنوشت آینده پاکستان را رقم خواهد زد. نیروهای خارجی اعلام کرده‌اند تا سال 2014میلادی افغانستان را ترک خواهند کرد، با این وجود ما نگران وضعیت افغانستان بعد از خروج نیروهای خارجی هستیم زیرا اگر بعد از ترک این نیروها ناامنی در این کشور گسترش یابد، به طور قطع پاکستان به عنوان کشور همسایه افغانستان نمی‌تواند از آسیب‌های این ناامنی در امان بماند.
نیروهای خارجی با ترک افغانستان می‌توانند از آسیب‌های این جنگ خانمان‌سوز در امان باشند اما پاکستان به عنوان کشور همسایه افغانستان نمی‌تواند خود را از آسیب‌های جنگ افغانستان حفظ کند.
آمریکا تقاضای اقدام علیه شبکه "حقانی" را از پاکستان مطرح می‌کند اما در مقابل خواسته‌های پاکستان از آمریکا چیست؟
در "کنفرانس کابل" توافق شد که همه برای صلح در افغانستان تلاش کنند و عملیات نظامی در این کشور کاهش یابد. افزایش تدارکات نظامی و مذاکره برای صلح تضاد رفتار آمریکایی‌ها را نشان می‌دهد. آمریکا به پاکستان اعتماد ندارند و در پی کمرنگ کردن نقش اسلام‌آباد در تحولات منطقه و افغانستان است.
من انتظار ندارم دولتمردان با آمریکا وارد جدال سیاسی شوند اما حداقل می‌توانند از منافع پاکستان دفاع کنند. متأسفانه دولت حتی از کشور دفاع نمی‌کند و این موضوع موجب نارضایتی مردم شده است.
مجری: آقای شاه محمود قریشی زمانی که شما وزیر امور خارجه بودید ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان به شیوه های مختلف محکوم می‌شدند و آمریکا سعی داشت از این طریق مردم را نسبت به نظامیان بدبین کرده، اهرم‌های فشار خود بر پاکستان را افزایش دهد. آیا راه حلی برای جلوگیری از این روند وجود دارد؟
شاه محمود قریشی: زمانی که وزیر امور خارجه بودم، به طور مفصل در این زمینه با هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا و سایر مقامات این کشور صحبت کردم. من سعی کردم به مقامات آمریکایی ثابت کنم پاکستان هم‌پیمان قدیمی آمریکا بوده است با این وجود روابط 2 کشور به اندازه‌ای دچار فراز و نشیب و اختلاف بوده که باور کردن این موضوع مشکل به نظر می‌رسید که "اسلام‌آباد" جز هم‌پیمانان استراتژیک "واشنگتن" باشد.
آمریکا باید قبول کند به طور موقت در افغانستان حضور دارد اما پاکستان برای همیشه در کنار این کشور خواهد بود. پاکستان توانایی بیشتری برای برقراری صلح در افغانستان دارد، بنابراین آمریکا نمی‌تواند این کشور را از تحولات افغانستان دور نگاه دارد. پاکستان با افغانستان مرز مشترک دارد و تعداد زیادی از مردم این کشور قربانی جنگ افغانستان شدند.
همچنین اقتصاد پاکستان نیز با تأثیر پذیرفتن از تحولات افغانستان دچار سیر نزولی شد، با این وجود آمریکا سعی دارد با فراهم کردن موقعیت برای هند این کشور را جایگزین پاکستان در افغانستان کند.
پاکستان تعداد زیادی از مهاجرین افغان را پناه داده است، اما با این وجود هند برای آمریکا اولویت دارد. با اینکه تعداد زیادی از افغان ها در دانشگاه‌های پاکستان تحصیل می‌کنند، هند باید ارتش افغانستان را آموزش بدهد.
ما هم‌کیش و هم زبان مردم افغانستان هستیم، بیشتر کالاهای مورد نیاز مردم این کشور از طریق پاکستان تأمین می‌شود، پس چرا درخواست پاکستان برای آموزش ارتش افغانستان پذیرفته نشد؟ پاسخ واضح است چون قرار بود ایفای این نقش به هند سپرده شود.
آمریکا باید واقعیت‌ها را بپذیرد، در غیر این صورت کاری از پیش نخواهد برد.
مذاکره استراتژیک تا زمانی که به نظرات طرف‌های شرکت کننده اهمیتی داده نشود بی‌فایده است. به عبارتی با گفتن، نشستن و برخاستن مشکلی حل نمی‌شود.
آمریکا باید به مردم پاکستان ثابت کند دوست آن‌ها است اما مردم پاکستان این کشور را به عنوان دوست خود قبول ندارند. اگر از مردم پاکستان درباره چین سوأل شود آنان این کشور را دوست خود می‌دانند.
چرا مردم پاکستان با وجود دریافت کمک مالی از آمریکا این کشور را دوست خود نمی‌دانند، این موضوع باید برای آمریکایی‌ها تأمل بر‌انگیز باشد.
مجری: آیا صحبت شما به خاطر عضویت در اپوزیسیون است یا به عنوان وزیر امور خارجه واقعیت‌ها را برای مردم بازگو می‌کنید؟
شاه محمود قریشی: تمام صحبت‌هایی که کردم به عنوان وزیر امور خارجه سابق پاکستان بود.
واقعیت این است که من به صورت کتبی به "رایس" وزیر سابق امور خارجه و "بوش" رئیس‌جمهور سابق آمریکا اعتراض کردم و به آن‌ها نوشتم که آمریکا قصد مذاکره ندارد و مذاکرات استراتژیک بین 2 کشور بی‌نتیجه می‌باشد.
نامه‌های ارسالی من به عنوان اسناد وزارت امور خارجه پاکستان نگهداری می‌شود.
من درخواست‌های پاکستان از آمریکا را به صورت کتبی برای این کشور ارسال کردم اما اهمیتی به این درخواست‌ها داده نشد.
مجری: آقای شاه محمود قریشی نظر شما درباره تصویب قوانین داخل کشور چیست؟
شاه محمود قریشی: هر چه اوضاع داخلی بیشتر به هم ریخته بوده و دولت ضعیف باشد، قدرت‌های خارجی فشار بیشتری به پاکستان خواهند آورد و برای امتیاز کوچکی که برای کشور قائل می‌شوند دستمزد زیادی طلب می‌کنند.
بنابراین تصویب قوانین داخلی نیز تأثیر پذیرفته از فشار‌های خارجی می‌باشد.
مجری: آیا راه حل مشکلات پاکستان برگزاری انتخابات زود هنگام است؟
شاه محمود قریشی: 6 ماه بیشتر به انتخابات فوریه سال 2013 میلادی باقی نمانده است. حال اگر انتخابات 2 الی 3 ماه زودتر برگزار شود تفاوت چندانی نمی‌کند. این موضوع آنقدر اهمیت ندارد که دولت با آن مخالفت کند.
اگر زرداری به دموکراسی احترام می‌گذارد و اطمینان دارد، مردم هنوز هم از حزب مردم حمایت می‌کنند.
درگیری دولت با دادگاه ادامه دارد و بودجه تصویب شده در کشور یک بودجه نمایشی است، زیرا دولت سر‌انجام مجبور می‌شود از "بانک جهانی" و "صندوق بین‌المللی پول" تقاضای کمک کند و باز پرداخت وام‌های سنگین که حزب مردم گرفته به عهده دولت بعدی است.
علت اصلی تقاضای حزب تحریک انصاف برای برگزاری هر چه زودتر انتخابات نیز همین موضوع می‌باشد.