نویسنده: اسد بودا
جنگِ درونی بر سر رهبریِ مردم تاجیک شدت یافته است. نوترین تلاش‌ها انتقال رهبری از پنجشیر و حواشیِ شهر کابل به شمال است. پی‌آیندهای اين رقابتِ سخت چه خواهد بود؟ هنوز روشن نیست. فقط می‌دانیم که برداشتنِ موانعِ درون‌قومی رهبری دشوارتر از موانع بیرون‌قومی است و از همین اکنون درد سرهای عطا شروع شده‌اند. به‌حاشیه راندن مانع بیرون‌قومی چون دوستم با درگیری بر سر تضاد منافع درون‌قومی همراه نبود و حتا می‌توانست همراهی قومی را در پی داشته باشد، به حاشیه‌راندن موانع درون‌قومی اما با تضادمنافع میان‌قومی نسبتِ مستقیم دارد و به‌ویژه در وضعیتِ کنونی که هدفی مقدس‌تر از بسته‌های دالر وجود ندارد، می‌تواند جزیره‌های قدرت در میان تاجیک‌ها را تکثیر کند.
جهت‌گیری درگیری‌ها نشان می‌دهد که موضوعِ جنگ نه منافعِ تاریخی مردم تاجیک، بلکه بهره‌مندی از کمک‌های جهانی است که که قرار است تا سال ۲۰۲۰ ادامه داشته باشند. از آن‌جا که مجرای دریافت این کمک‌ها سیاست‌مداران پشتون، به‌ویژه تیمِ اشرف‌غنی است، نزدیک‌شدن به اشرف‌غنی درگیری‌های درونی را جهت و صورت می‌بخشد. آیا عطا خواهد توانست از صخره‌های سخت پنجشیر عبور کند یا آب‌های خروشان پنج‌کوه او را به ریگ‌زارهای شمال باز خواهد گرداند؟ درگیری واقعی تازه شروع شده است و هنوز زوداست که به نتیجه‌گیریِ مشخصی دست‌یابیم. عطا را نیروهای جوان همراهی می‌کنند که بیش‌تر تجربه‌ي فرهنگی و کمتر تجربه‌ی سیاسی دارند، حریفان او اما پیران پخته و کهنه‌کاری هستند که به رغم نداشتنِ حلقات فرهنگی وابسته، در درگیری‌های درونی پخته و بخشی از ساختار قدرت و تجربه‌ي جنگ‌اند.