اشاره: دکترعبدالله تجربۀ بودن « فرد دوم حکومت» بدون اختیارات اجرایی را مطلوب می داند ؛ اما صلاح الدین ربانی، خواستار محو دایمی لکۀ خیانت و تقلب از رُخ نهاد های ملی و پایان گیری نظام جمهوری تک فردی است.
نويسنده: فريدون آژند
٨ ثور ١٣٩٩ اندينپندنت
دربخش نخست بررسی فریدون آژند، از شروع مرحلۀ آماده سازی طرح ثبات و همگرایی برای جورآمد با ارگ سخن رفته است. اما درادامۀ مقاله گفته شده است که «طرح نهایی» دکترعبدالله برای مصالحه نیز به دلیل نزدیکی آن با موارد مندرج در طرح اول، احتمالاً پذیرفته نخواهد شد.
نویسنده مقاله می نویسد:
دلیل اصلی فرستاده نشدن این طرح به ارگ، اختلافاتی است که پیرامون طرح پیشنهادی در کمپ دکتر عبدالله به وجود آمده است. برخی از سیاست‌مداران در تیم دکترعبدالله از ریشه با این طرح مخالفت دارند. آنان خواهان لغو نتایج انتخابات، تغییر نظام متمرکز به نظام غیرمتمرکز پارلمانی و اصلاحات در قوانین هستند. در کنار آن، این گروه خواهان ضمانت‌های بین‌المللی برای اجرایی شدن این تحولات و اصلاحات نیز هستند.
اختلاف نظر بیشتر از همه میان دکترعبدالله و تعدادی از هوادارانش از یک سو، و صلاح‌الدین ربانی، وزیر خارجه حکومت وحدت ملی و تعدادی از هوادارانش از سوی دیگر است. ربانی بر این باور است که پیشنهاد‌های ارگ در مورد دادن سمت ریاست شورای مصالحه و پنجاه درصد سهم، موقتی و قابل تغییر است. زیرا ریاست شورای مصالحه با رسیدن به توافق صلح با طالبان، خاتمه می‌یابد و سهم پنجاه درصد نیز به دلیل نبود ضمانت‌های اجرایی، قابل اجرا نیست. آنان خواهان تغییر قانون اساسی و ایجاد یک نظام پارلمانی هستند. به باور ربانی و هوادارانش، در صورت نپذیرفتن طرح از سوی ارگ، می‌توان تا مرحله خودمختاری بخش‌هایی از افغانستان پیش رفت. این طرح از سوی دکتر عبدالله پذیرفته نشده است.
عبدالله بر این باور است که اصل نظام در وضعیتی که طالبان مترصد فرصت برای سرنگونی آن است، نباید دچار چالش شود. عبدالله که همه او را به عنوان سیاست‌مداری منعطف و سازش‌کار می‌شناسد، در تلاش است تا با گرفتن سهم پنجاه درصدی، تا حدی توقع همراهان و طرف‌دارانش را برآورده کند و خود نیز با گرفتن ریاست شورای مصالحه، طبق تشریفات، نفر دوم افغانستان شود؛ ولو آن که این جایگاه، قدرت اجرایی چندانی نداشته باشد.
دکترعبدالله پیش از این نیز تجربه «فرد دوم حکومت» بودن، بدون اختیارات اجرایی چندان را داشته است و هیچ گاه لب به شکایت نگشوده است. همین امر باعث شده است تا عده‌ای از همراهانی که در ائتلاف با دکترعبدالله عبدالله به فکر دور زدن او و ایجاد محور جدیدی برای مذاکره با ارگ ریاست جمهوری باشند. این جمع در حال حاضر به دور صلاح‌الدین ربانی گرد آمده‌اند؛ هرچند، تلاش دارند تا این اختلاف‌ها را نشان ندهند. ولی همین عدم انتقال طرح پیشنهادی تیم ثبات و همگرایی به ارگ، نشان‌دهنده اختلاف‌های شدید در کمپ ثبات و همگرایی است.