جنگیدن با دشمن اشتباه در یک کشور اشتباه

آرش شهیر پور

نامه‌های از کابل (پشت لشکرکشی غرب به افغانستان) اسمی کتابیست از سفیر بریتانیا شرارد کوپرکولزکه میان سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹در افغانستان وظیفه اجرا نموده‌اند.

 در این‌جا به نکات مهمي کتاب با ذکر صحفه آن اشاره می‌شود. دوستانی که علاقه‌مندی به مطالعه این کتاب را داشته باشند به تس‌اپ بنده پیام بگذارند.۰۷۰۲۲۵۱۵۱۵ ممنون.

1. جنگ افغانستان سالانه حدود ۱۲۵ ملیارد دلار از پول مالیه دهنده‌های آمریکایی را می بلعید و ۶ ملیارد پوند از خزانه بریتانیا را به کام حریق می‌کشد.(ص۲۶)

2. در این کتاب برای شما می‌گویم که چگونه متوجه شدم که طالبان هرگز در سال های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ شکست نخورده بودند.(ص۲۸)

3. این جنگی است که غرب درآن خون‌ها و پول‌های زیادی و البته آبرویش را سرمایه‌گذاری کرده است.(ص۳۰)

4. به دلیل آشنایی ام به زیان عربی تلاش کردم که از میان زبان پشتو و دری؛ پشتو را یاد بگیرم.(ص۳۶)

5. یکی از افغان‌ها در شمال لندن مرا دعوت کرد تا در خانواده‌اش مدتی را سپری کنم و تمام اعضای خانواده در رابطه به تاریخ معاصر افغانستان از براندازی ظاهرشاه....... تا ظهور طالبان به عنوان جنبش مقاومت در برابر ترکتازی‌های فرماندهان محلی و حکمرانی آن‌ها... صحبت کردند.(ص۳۹)

6. با سه ساعت تاخیر بالاخره پای به خاک کابل گذاشتیم.(ص۴۲)

7. برای اولین بار با یک دولتمرد افغان غیر جذاب ... ملاقات کردم.(ص۵۸) هدف شان والی هلمند وفا است.

8. زمیرکابلوف سفیر مسکو از ۱۹۷۹ تا اکنون در کابل سفیر است. او به شوخی گفت« سابقه کاری‌اش در کابل به اندازه‌ی زیاد است که مقامات افغانستان پایتخت را به اسم او کرده‌اند«.(ص۶۱)

9. علت اصلی شکست بربتانیا درنخستین جنگ بین افغانستان و انگلستان (۱۸۳۹ – ۱۸۴۲) این بود که افسران دون پایه می‌ترسیدند که به مافوق‌های خود بگویند که شرایط تا چه‌اندازه بد است.(ص۷۴)

10. در جرگه ملی ۲۰۰۳ به بررسی قانون اساسی افغانستان می‌پرداخت، بسیاری از افغانهای حاضر خواستار بازگشت سلطتنت شدند اما آمریکایی‌های به رهبری خلیل‌زاد برآن غلیه کردند.(ص۷۶)

11. در سال ۱۹۶۴ برای نخستین بار قانون اساسی دیموکراتیک وا وارد کشور کردند در آن دوران خروشف رهبر اتحاد جماهیرشوروی و ایزینهاور رئیس جمهور ابالات محتده امریکا بودند و در کمک به پیشرفت افغانستان رقابت می‌کردند. روسها فعالیت‌های خود را در شمال(ساختن تونل سالنگ و توسعه میدان‌های گاز)  و آمریکایی‌ها در جنوب بخصوص در هلمند متمرکز بودند.(ص۷۷)

12. امروز برای  توصیف ماجرای دخالت شوروی از کتاب موثق رودریک بریت‌ویت به نام افغانتسی (روسها در افغانستان) استفاده می‌شود.... اخرین راه‌حل اعزام نیروهای شوروی به افغانستان بود.... برخلاف تبلیغی که غربی‌ها کردند که گویا شوروی‌ها به بندگاه در آب‌های خلیج‌فارس نیاز دارند نبود. بلکه؛ جلوگیری از تجزیه حزب کمونیست افغانستان بود.(ص۸۵)

13. رژیم پسا خروج شوروی‌های برخلاف توقع شوروی‌ها توانست جهادی را که غرب از آن پشتیبانی می‌کرد شکست دهد؛ از جمله در جنگی حماسه‌ای در سال ۱۹۸۹ ... مجاهدین نتوانستند جلال آباد را از دولت بگیرند.(ص۸۶)

14. هالبروک نماینده آمریکا در افغانستان و پاکستان زمانی به من و میلیبند گفت «در جنگ غرب علیه طالبان، ما درحال جنگیدن با یک دشمن اشتباه در یک کشور اشتباه هستیم»، چیزی که کمیته امور خارجه مجلس عوام بریتانیا در گزارش خود در باره افغانستان در دوم مارچ سال ۲۰۱۱ به آن اشاره کرد.(ص۸۸)

15. ... در نواحی که قبایل پشتون حضور دارند شرایط خطرناک‌تر است.... وقتی برای سرکوب شورشی‌ها و کشتن‌آنها نیروهای خارجی و یا داخلی وارد شوند هر مرد بالای ده سال کلاشنکوف می‌گیرد و با جنگ با مزاحمان می‌آید....در مناطق شان کشتن خارجی‌ها ارزش ملی دارد (ص۸۹)

16. ۳ درصد از سربازان ارتش ملی افغانستان از پشتون‌های جنوب هستند لذا ارتش باید نیروهای بومی‌تر را جذب نماید.(ص۹۵)

17. بسیاری از ما وسعت انگیزه‌های پیش‌برنده شورش‌ها را دست کم گرفته بودیم.(ص۹۶)

18. در زمانی استقلال هند در سال ۱۹۴۷ بریتانیا سفارت سابقش در کابل را به دولت جدید پاکستان داد اما به سرعت دوباره گرفت.... در جنگ ۱۹۹۲ بریتانیا دوباره سفارت را به پاکستان داد.(ص۱۰۱)

19. برای کرزی یک تحفه دادم او به وجد آمد و گفت «چقدر خوب می‌شد اگر چند صباحی افغانستان تحت حکومت امپریال بریتانیا اداره می‌شد».(ص۱۰۲)

20. ایران پول‌های هنگفتی را به کرزی و اطرافیانش از جمله رئیس ستاد او عمرداوودزی که عامل ایران در دفتر کرزی بود میپرداخت.(ص۱۰۳)

21. سعودی‌ها نیز مانند ما و آمریکایی‌ها پی به اشتباه‌ شان در حمایت از جنگ علیه شوروی برده بودند، حمایتی که منجر به پیدایش اسامه بن‌لادن و موتور تروریستی غول آسایش شد.(ص۱۰۶)

22. زود برایم افشا شد که هر یک از همسایه‌های افغانستان به‌نوعی در این بلوا نقش داشتند.(۱۰۷)

23. از نظر بسیاری از پشتون‌های عادی، دخالت نظامی غرب حمایت از دولتی بود که حتی از طالبان هم غارتگرتر و ظالم‌تر بود.(ص۱۰۹)

24. شواهدی موثقی وجود داشت که نشان می‌دادند برادر کرزی(احمدولی کرزی) اجازه مواد مخدر و سایر تجارت‌های غیرقانونی را در نواحی که تحت کنترول شبه‌نظامی‌های وی بودند داده است.(ص۱۰۹)

25. غرب فاقد توانایی حذف و یا جایگزین کردن افرادی چون احمدولی کرزی بود.(ص۱۱۰)

26. آمریکایی‌ها در سال ۲۰۰۳ در ننگرهار از راه هوایی زمین‌های کشت خشخاش را سم‌پاشی نمودند به دنبال آن اعتراض‌ها بلند شد و خلیل‌زاد سفیر وقت آمریکا در کابل گفت این کار انگلیس‌هاست. (سیاست ساده‌لوحانه فرار در افغاتستان مرسوم است).(ص۱۱۲)

27. دولت بوش ریشه کنی ضربتی (سبک کولمبیایی) را بهترین روش برای مقابله با کشت خشخاش می دانست. اما دولت اوباما سیاست کاملا متفاوتی داشت.(ص۱۱۴)

28. معمای احمقانه کرزی در اسکاتلند.(ص۱۲۹)

29. ما در سال ۲۰۰۷ به این نتیجه رسیده بودیم که تنها راه حل ممکن گفت‌گو و مذاکره با طالبان است.(ص۱۴۱)

30. موسی‌قلعه نامی بود که در قلب ارتش بریتانیا حک شده بود... نیروهای بریتانیایی مستقر در آن جا کمتر از نیروهای طالب بود.(ص۱۴۲)

31. ما از دفتر رئیس جمهور کرزی یک نقشه درخواست نمودیم اما دیده شده که دفتر رئیس جمهور هیچ نقشه‌ی از کشور شان را نداشتند.(ص۱۴۳)

32. بخش اعظمی از این کار توسط دکتر سپنتای‌عصبانی بر عهده اندور گذاشته شده بود. (ص۱۵۱)

33. امرالله صالح رئیس امنیت ملی خیلی رک و بی‌پرده حرف می‌زد.(ص۱۵۱)

34. معاون مشارو امنیت ملی برادرزن کرزی بود.(ص۱۵۳)

35. حقانی توسط سرویس امنیتی و جاسوسی پاکستان تغذیه می‌شد.(ص۱۵۷)

36. کرزی حتی در کابل حرف چندانی درخصوص مسایل امنیتی برای گفتن ندارد.... همچنان کنترولی چندانی بر بودجه از جانب وی دیده نمی‌شود... از ترس اینکه مبادا بازیچه دست رقیبایش نشود از افراد بی عرضه‌ای در دولت خود استفاده کند.(۱۵۷)

37. تعدادی از پشتون‌های دولت کرزی بیش‌تر تاجیک‌ها بود.(۱۵۸)

38. کرزی، متحدکلیدی بریتانیا در افغانستان، کوچک‌ترین احترامی برای تلاش‌های ۷۸۰۰ نطامی بریتانیایی مستقر در کشورش قایل نیست.(ص۱۶۰)

39. ... مثل همیشه کرزی تملق و چاپلوسی به آمریکایی‌ها داشت....(ص۱۶۴)

40. برای کرزی ۳ چیز اهمیت دارد. میرویس پسرش، برادران تنی و ناتنی اش و میراثش.(۱۷۲)

41. من (کرزی) هنوز تو(شرارد) را بخاطر گفتن اینک افغانستان به یک  دیکتاتور نیاز دارد، تحسین می‌کنم.(ص۱۷۶)

42. اسدالله وفا والی کهنه پرست و نامناسب هلمند را با یک پشتون تکنوکرات به نام منگل تعویض کرد.(ص۱۸۴)

43. افغان‌های دیگری که خیلی برایم جالب بودند، آنهای  بودند که قبلا با عنوان جنگ سالاران شهرت داشتند، ولی اکنون عنوان محترمانه‌تری در مورد شان به‌کار می‌رفت.... یکی از برجسته‌ترین‌ها یک پنچشیری دیگر، رهبر تاجیک‌تباری با نام محمد فهیم خان.... یکی از جنگ‌سالاران سابق که سوابق ننگین داشت رهبر ازبک‌ها عبدالرشید دوستم بود....در اکثریت از جلسه‌های کابینه به این موضوع پردخته  می‌شد که رئیس جمهور کرزی با دوستم چه‌کار باید بکند.... وقتی دید نیروهای انگلیسی و آمریکایی کاماندو‌های کرزی را همکاری نمی‌کنند نظرش را تغییر داد.(ص۲۰۵)

44. در رمضان یکی از وزرای برجسته افغان را به تنهایی برای صرف شام دعوت کردم. این وزیر شجاع با روس‌ها جنگیده بود... او نیز مانند روس‌ها در نوشیدن مشروب زیاده‌وری می‌کند. در طول شام در باره مباحث مختلفی صحبت شد و یک بطری شراب شیراز استرالیایی که مخصوص سفیر بریتانیایی در کابل تهیه شده بود، مصرف گردید.(ص۲۱۰)

45. در اواخر سال ۱۹۲۸ آتش یک قیام اسلام‌گرایانه توسط مردان شینوار در جلال‌آباد شعله‌ور شد که این شورش منجر به سقوط دو تن از پادشاهان افغانستان گردید، و در عوض یک راهزن تاجیک را که تاریخ به نام بچه سقو معروف را بر سریر پادشاهی نشاند.(ص۲۱۹)

46. فرمانده مرحوم مجاهد معروف به شیرپنجشیر احمد شاه مسعود یک تاجیک برجسته بود.(ص۲۲۴)

47. از انصاف نگذریم، این گمان کرزی بدون توجیه نبود، قبل از انتخابات هالبروک کاندیدهای زیادی رابه رقابت با کرزی تشویق کرده بود.(ص۲۳۸)

48. قرار بود انتخابات به دور دوم میان کرزی و عبدالله برود، اما عبدالله تحت فشارهای مختلف انصراف داد.(ص۲۳۹)

49. ... زندانیان غالبان از نژاد پشتون بودند.(ص۲۶۷)

50. قندهار به عنوان خانه طالبان، کلید ایجاد صلح در جنوب افغانستان بود. (۲۷۱)

51. از همه غم انگیزتر آن‌که مداخله در افغانستان با آن شتاب سال ۲۰۰۲ اصلا لزومی نداشت.(ص۲۹۱)

52. هر چند سه موج آمریکایی (نظامی، غیرنظامی و دیپلوماتیک) مبهم و دو پهلو هستند. نیروهای ما میدان جنگ را ترک خواهند کرد.(۲۹۲)

53. کشته شدن بن لادن در دوم می ۲۰۱۱ توسط نیروهای ویژه آمریکایی همه چیز را تغییر و همه چیز را تغییر نداد، از طرفی به شکار انسانی که حدود یک دهه از چنگ آمریکای گریخته بود و با عث حمله به دو کشور مسلمان و اشغال آن‌ها و تحمیل هزینه‌ای معادل دو هزار میلیارد دلار به آمریکا شده بود پایان داد.... به قول هالبورک جنگ در افغانستان تا چه حد، جنگ بر ضد دشمنی به‌اشتباه دشمن و در کشوری به‌اشتباه مورد هدف، بوده است و البته مرگ ین لادن فرصتی برای موفقیت اوباما در انتخابات ۲۰۱۲ شد.(ص ۲۹۲)