نویسنده: محمد عارف فصیحی دولتشاهی، استاد دانشگاه، معاون پژوهشی دانشگاه غالب ولایت هرات و رئیس سابق دانشگاه خواجه عبدالله انصاری
منبع نشر: دپلوماسی ایرانی
بر اساس سیاست اعلامی ترامپ در منطقه جنوب آسیا، کشور پاکستان حامی تروریسم، باعث هرجومرج و آشوب در منطقه شده و علیه نیروهای آمریکایی میجنگند. فیالواقع سیاست ترامپ در جنوب آسیا به چندقطبی شدن منطقه با محوریت هند – افغانستان و امریکا از یکسو و آرایش قطب دیگر با محوریت چین و پاکستان و روسیه شده است. فاصلهگیری امریکا از پاکستان و قرابت به هند بر اساس راهبرد امریکا در جنوب آسیا اگر برای هند خوشایند است برای پاکستان غیرقابلتحمل است.
دولت پاکستان اعتراض دارد که چرا امریکا به هند امتیاز میدهد؛ کشوری که هیچ مرزی با افغانستان ندارد. در نگاه راهبردی دولت افغانستان، ایالاتمتحده امریکا در مبارزه با تروریسم یک متحد و پشتوانه قوی برای افغانستان به شمار میرود و در این نگاه، هندوستان هم که در منطقه با تهدید تروریسم روبه روست میتواند باعث محو این پدیده در افغانستان و منطقه شود. تأثیر آرایش قدرت و قطببندی در منطقه جنوب آسیا بر روند صلح افغانستان بسیار جدی است زیرا صلح افغانستان برای قطبها در جنوب آسیا یک کارت بازی است و نه هدف. هدف امریکا و هند محو تروریسم نیست بلکه تسویهحسابهای منطقهای وجهانی است.
از سوی دیگر هدف چین، پاکستان و روسیه از صلح افغانستان امتیاز گیری از قطب رقیب است و نه محو خشونت و منازعه.
اختلافنظر دولت و طالبان در مورد آزادی 600 زندانی از کل 5 هزار زندانی طالبان مانع شروع مذاکرات صلح شده است. دولت افغانستان گفته به دلایل امنیتی نمیخواهد این تعداد را آزاد کند و متحدان غربیاش نیز با آزادی برخی از این زندانیان مخالف هستند و آزاد کردن آنها را عبور از خط سرخ میدانند. درحالیکه آزادی زندانیان طالب یکی از پیششرطهای طالبان برای مذاکرات صلح است. بدین ترتیب؛ این مسئله یکی از بنبستهای مذاکرات صلح است.
فقدان استراتژی مشخص از سوی دولت افغانستان در مسائل مربوط به جنگ و صلح و اختلافنظر اساسی دو تیم در امور فوق میتواند برگره های پیشگفته بیفزاید و بر روند مذاکرات صلح تأثیر بگذارد.