میرویس شریعت مداری، روزنامه‌نگار
♦ اکثریت سیاست‌مردان و فعالان رسانه‌ای جامعه افغانی باور دارند که طالبان از بستن مکاتب دختران استفاده ابزاری میکنند و می‌خواهند روی کشورهای غربی فشار وضع کنند تا آن‌ها را به رسمیت بشناسند. آیا واقعاً طالبان با این کارت بازی میکنند.
♦ در بیست سال گذشته مولوی نظام‌الدین روحانی برای بستن مکاتب دختران افغانستان، در مدرسه نظامیه مردان انتحاری تربیت کرد. در اکوړه خټک مولوی عبدالجبار حقانی همیشه تاکید می‌کرد که مکاتب دختران افغانستان به کلوپ‌های سکس و فحاشی مبدل شده است. در مدرسه حقانیه پاکستان شایعه بود که در افغانستان از میان دخترانی که به مکتب می‌روند، هیچ دختر باکره را نمی‌توان پیدا کرد. یک کارشناس مزدبگیر طالبان همین چند روز قبل در یک رسانه گفت که از کلام الهی نمی‌توان فرض علم بر مرد و زن را ثابت کرد. آن‌ها هنوز هم با بی‌شرمی تمام به روایت‌سازی‌شان ادامه می‌دهند.
♦ به اعلامیه‌های بیست سال قبل طالبان نگاه کنید. به سایت امارت و آسیا مراجعه کنید. مگر آن‌ها نمی‌گفتند که نصاب مکاتب و دانشگاه‌های جمهوریت غیراسلامی است؟ حتی در روزهای اول دولت طالبان، یکی از بزرگان شبکه تروریستی حقانی در یک مجلس سیاسی قبل از آن‌که از یک پیرزن نقل قول کند، گفت: "بي‌ادبي دي معاف وي."
♦ از سوی دگر وزیر تحصیلات عالی طالبان اجازه داده است که برخی از دانشگاه‌ها بدون پی‌گیری حضور و غیاب و اخذ امتحان، به محصلین مدرک تحصیلی بفروشند. هدف اصلی طالبان نابودی زیرساخت‌های دانشگاهی افغانستان است. آن‌ها فکر میکنند با این روش می‌توانند جایگاه مدارس اسلامی را تقویت کنند.
♦ در مکاتب کابل و ولایات شمال یک گروه مخفی در حال توزیع مواد مخدر است. آن‌ها هنگام تفریح با تفنگ و به بهانه بررسی وضعیت امنیتی وارد مکاتب می‌شوند و مواد مخدر را به فروش می‌رسانند. بعضاً به مسٸولان و معلمان مکاتب مواد مخدر را به‌گونه مجانی پیشنهاد میکنند تا آن‌ها مانع کاسبی شان نشوند. فاجعه زمانی رخ خواهد داد که ما به‌زودی شاهد کاهش نگران‌کننده سن اعتیاد در نوجوانان باشیم. گزارش شده است که مسٸولان مکاتب چندین بار به وزارت معارف طالبان از این بابت شکایت کرده‌اند، اما هیچ پاسخی دریافت نکرده‌اند.
♦ از طالبان نباید انتظار داشت که تغییر کنند و در حوزه حکومتداری و مواجهه با مردم اطلاحات بیاورند. رهبران طالبان اگر آدم شوند، ولی باز هم نمی‌توانند عناصر زیردست خود را که شستشوی مغزی شده‌اند، راضی نگه دارند. هرگونه اصلاحات در درون طالبان باعث پیوستن عناصر زیردست طالبان به صفوف داعش خواهد شد. این خطر حتی اکنون هم بسیار جدی است. طالبان برای جلوگیری از آن در صدد امتیازدهی به برخی گروهک‌های تروریستی هستند. برای همین منظور دو تن به نمایندگی از گروهک‌های تروریستی انصارالله و جندالله به‌مثابه عضو شورای رهبری طالبان پذیرفته شدند. این دو گروه بیش‌تر در ولایات شمال افغانستان فعال هستند و به‌شدت تمام مخالف تحصیل دختران. اعضای آن‌ها از منظر فکری غیرمقلد هستند و هم‌سویی کامل با وهابی‌ها دارند.
♦ طالبان هنوز هم نتوانستند به عناصر زیردست‌شان این را ثابت کنند که چه چیز در زمان جمهوریت غیراسلامی بود و بعد از سقوط جمهوریت چه چیز را اسلامی کرده‌اند. بستن مکاتب دختران می‌تواند به آن‌ها در این زمینه کمک بکند. در فرجام کلام؛ باورم این‌ست که طالبان در صدد فرسایش تمدنی جامعه افغانی هستند. وقتی سطح عقلانیت جامعه پایین بیاید، افراطی‌ها بهتر می‌توانند بر شانه‌های شهروندان سوارکاری کنند.